CÔNG NGHỆ Y KHOA MỚI PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ PHỔI
Thứ Hai, 22-09-2025
Chụp cắt lớp vi tính liều thấp công nghệ y khoa mới phát hiện sớm ung thư phổi
Bài viết được khuyến nghị và soạn bởi Bác sĩ Võ Duy Ân, hiện đang công tác tại Phòng khám Đa khoa Vigor Health.
Với góc nhìn chuyên môn của mình, Bác sĩ Ân đồng thời tham chiếu đến các nghiên cứu và dữ liệu y khoa uy tín trên thế giới, bao gồm Radiographics (2015), Journal of the American College of Radiology (2017) và số liệu dịch tễ học từ American Cancer Society (2014). Những nguồn này cho thấy rõ mức độ nguy hiểm của ung thư phổi cũng như định hướng các phương pháp điều trị tối ưu hiện nay.
Trong các bài dịch thuật có đoạn nhận định như sau:
“Low-Dose CT Scan for Lung Cancer Screening (Abstract)
Lung cancer accounts for more deaths than any other cancer in both men and women and caused an estimated 436 deaths per day in the United States in 2014.When diagnosed after symptoms occur, lung cancer is typically advanced, resulting in a dismal 5-year survival rate of 17.4% (2). Although lung cancer is one of the top four deadliest cancers and is curable when detected at an early stage, routine screening for lung cancer has not been performed until recently.
Lung cancer screening (LCS) with low-dose computed tomography (CT) a public health recommendation in 2013. The LCS with low-dose computed tomography for asymptomatic individuals aged 55–77 years who have a tobacco smoking history of at least 30 pack-years and who are either currently smoking or had quit less than 15 years earlier. Commercial insurers reimburse the cost of LCS for individuals aged 55–80 years with the same smoking history. With nodule size and morphology as discriminators, Lung-RADS links nodule management pathways to the variety of nodules present on LCS CT studies.
In summary, LDCT for lung cancer screening can be performed at substantially lower radiation dose, often below the recommended CTDIvol of 3 mGy, with suitable modifications in scan parameters.”
Dựa vào ý nghĩa của đoạn báo trên cùng các kết quả trong công cuộc tìm tòi, nghiên cứu và quan sát chuyên môn của Bác sĩ Võ Duy Ân được đúc kết về tầm quan trọng và các phương thức tầm soát ung thư Phổi hiệu quả tại Vigor Health.
Công nghệ y khoa mới phát hiện sớm ung thư phổi
1. Tầm quan trọng của tầm soát ung thư phổi
Ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh ung thư ở cả nam và nữ. Tại Hoa Kỳ, năm 2014 mỗi ngày có 236 bệnh nhân tử vong do ung thư phổi – theo thống kê con số vượt xa các loại ung thư phổ biến khác như đại trực tràng, vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Năm 2012 có hơn 226000 trường hợp tại Mỹ được chẩn đoán ung thư phổi. Nguy hiểm hơn, việc chẩn đoán ung thư phổi gặp nhiều khó khăn, đa số phát hiện ở giai đoạn muộn. Khi bệnh đã tiến triển, việc điều trị gặp nhiều khó khan và tỷ lệ sống sau 5 năm là 17%.
Chính vì vậy, phương pháp chụp cắt lớp vi tính liều thấp bằng công nghệ y khoa mới (Low-dose CT – LDCT) ra đời như một bước cải tiến trong kỹ thuật chẩn đoán kết quả của những nghiên cứu mới về tầm soát và chẩn đoán ung thư phổi ở giai đoạn sớm nhất nâng cao tỷ lệ sống sót của bệnh nhân.
2. Kỹ thuật thực hiện chụp cắt lớp vi tính liều thấp
Yêu cầu kỹ thuật máy CT có từ 16 dãy đầu dò trở lên với bề dày lát cắt 1 mm đến 2,5 mm thực hiện kỹ thuật cắt xoắn ốc. Bệnh nhân nằm ngữa với hai tay giơ cao lên đầu và được yêu cầu hít sâu tối đa và nín thở lại. Trường khảo sát từ đỉnh phổi đến góc sườn hoành thực hiện ở mức điện thế 80 kv – 100 kv. Bằng kỹ thuật tái tạo hình ảnh sẽ giúp nâng cao giá trị chẩn đoán tầm soát tổn thương mô phổi cũng như giảm liều nhiễm xạ cho người bệnh.
Ngày nay rất nhiều kỹ thuật chẩn đoán và điều trị có sử dụng tia bức xạ nên người bệnh luôn đối diện với nguy cơ nhiễm xạ. Tại Vigor Health hệ thống CT 32 Lát Cắt GE Healthcare Revolution ACT là một thiết bị chuẩn đoán tiên tiến, cung cấp hình ảnh 3D chất lượng cao với 32 lát cắt mỗi lần quét, giúp nhanh chóng phát hiện và chuẩn đoán các bệnh lý. Là hệ thống tích hợp công nghệ giảm liều tia X trong quá trình chụp giúp bảo vệ sức khỏe bệnh nhân – Viện ung thư Thụy Điển khuyến cáo nên giảm liều bức xạ đến mức thấp nhất có thể.
So với CT thông thường, công nghệ mới kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính liều thấp mức độ nhiễm bức xạ thấp hơn đến 5 lần. Khảo sát kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính lồng ngực có cản quang bệnh nhân sẽ nhiễm xạ liều 5- 10 millisieverts trong khi thực hiện kỹ thuật tầm soát với liều thấp bệnh nhân sẽ nhiễm liều tia 1-4 millisieverts, tương đương với chụp 15 phim x quang ngực hoặc ngồi máy bay qua 50 quốc gia, liều nhiễm xạ này cũng tương đương với tự nhiên trong 6 tháng.

3. Ai nên thực hiện chụp cắt lớp vi tính liều thấp ?
Chụp CT cắt lớp vi tính liều thấp bằng công nghệ y khoa mới được khuyến cáo thực hiện cho các đối tượng có nguy cơ bị ung thư phổi cao:
- Người từ 55-80 tuổi.
- Có tiền sử hút thuốc hơn 30 gói/năm
- Đang hút hoặc đã bỏ thuốc lá chưa qua 15 năm.
Việc tầm soát áp dụng ngưỡng tuổi trên 55 nhằm hạn chế nhiễm tia bức xạ ở những ngưởi trẻ, đồng thời tối ưu hiệu quả phát hiện nốt phổi nghi ngờ ở nhóm tuổi có nguy cơ cao.
4. Các dạng tổn thương có thể phát hiện khi thực hiện chụp cắt lớp bằng liều thấp
Hình ảnh tổn thương nên được khảo sát trực tiếp trên hệ thống xử lý hình ảnh và in ra phim. Kết quả thu được của việc tầm soát liều thấp là những dấu hiệu gợi ý chẩn đoán sớm ung thư phổi.
Hình ảnh thường gặp nhất là nốt phổi, là những tổn thương dạng mô đặc đường kính bé hơn 30 mm có thể có đóng vôi bên trong, hình kính mờ xung quanh hoặc co kéo các cấu trúc lân cận như màng phổi. Đo kích thước nốt bằng cách tính trung bình cộng đường kính lớn nhất và đường kính ngắn nhất và đo ở cửa sổ nhu mô phổi. Việc phát hiện và đo lường chính xác các nốt giúp đánh giá nguy cơ ác tính và đưa ra hướng xử lý phù hợp nhằm hạn chế bỏ sót tổn thương.

Hình ảnh – Đo Đường Kính Nốt Tổn Thương
5. Hướng xử lý sau khi phát hiện nốt phổi tổn thương
Việc theo dõi định kỳ bằng công nghệ mới này giúp đánh giá sự thay đổi kích thước và tính chất của nốt phổi, từ đó có chỉ định can thiệp phù hợp nếu cần thiết.
– Đối với nốt phổi có đường kính dưới 6mm khuyến cáo bệnh nhân thực hiện khảo sát với liều thấp chụp lại sau 12 tháng.
– Đối với những nốt có đường kính trên 6mm với thành phần mô đặc có đường kính dưới 6mm nên thực hiện khảo sát với liều thấp chụp lại sau 6 tháng.
– Những tổn thương có đường kính lớn hơn 6mm và thành phần mô đặc từ 6 mm – 8mm nên thực hiện khảo sát liều thấp sau 3 tháng hoặc thực hiện PET/CT để tầm soát.
– Với những nốt có thành phần mô đặc lớn hơn 8 mm nên thực hiện chụp cắt lớp vi tính thường quy có hoặc không có thuốc tương phản. Sinh thiết mô tổn thương và chụp PET/CT khuyến cáo nên thực hiện.

Hình ảnh – PET/CT nốt phổi được phát hiện khi tầm soát bằng công nghệ y khoa mới

Hình ảnh – Sinh Thiết Xuyên Thành Ngực
6. Kết luận
Tầm soát ung thư phổi bằng công nghệ y khoa mới – chụp cắt lớp vi tính liều thấp là công cụ hiệu quả giúp việc chẩn đoán sớm giúp cải thiện khả năng điều trị khỏi bệnh ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Hãy đến với Phòng khám Đa khoa Vigor Health, tại đây chúng ta có thể trải nghiệm một kỹ thuật hỗ trợ phát hiện các tổn thương có nguy cơ ác tính đồng thời giúp giảm nguy cơ nhiễm bức xạ cho người bệnh.